Geschiedenis van Ruïnekerk Oude Niedorp

Aan de rand van de omstreeks in 1629 drooggemaakte Heer-Hugowaard ligt het dorpje Oude Niedorp dat reeds in de strijd van de Graven
van Holland tegen de Westfriezen wordt genoemd. Verscholen tussen het geboomte staat aan de Dorpsstraat de ruïnekerk, de voormalig
Nederlands Hervormde Kerk van de Heilige Werenfridus. Er bevindt zich een gemeentelijke begraafplaats aan de west en noordzijde,
welke in de vorige eeuw werd uitgebreid waardoor het natuurlijke aspect van een terphoogte verloren ging. De kerk stamt uit het midden
van de 13de eeuw, en is toen van steen gebouwd op een terp. In de 14de eeuw werd de kerk weer afgebroken want het veen klonk in en de
kerk verzakte. De toren bleef staan en de kerk werd nieuw opgebouwd. Men maakte sleuven tot een 10 tal centimeter boven de veenlaag
hetgeen een diepte betekende van 180 centimeter beneden de bovenzijde van de vloer. De fundatie werd ook nu niet onderheid.
Men stortte eenvoudig het afgekomen puin van het eerste kerkgebouw in deze sleuven en stampte dat vast aan. In de 15de eeuw
werd er meer ruimte gevraagd en werden er 2 zijbeuken aangebouwd. De ingang van de kerk zat toen aan de westkant van de kerk. Maar de kerk
bleef aan verzakking onderhevig. Kort na de Reformatie (laatste kwartaal 16de eeuw) moest hij alweer gerestaureerd worden.

De kerkmuren die nu zichtbaar zijn, zijn gebouwd in 1648, als een gotische pseudo basilliek, en gebruikt als protestantse kerk, met aangebouwd koor.
In 1738 moest de toren afgebroken worden (allemaal vanwege het inzakken van de grond en het inklinken van veengrond) en kwam er op
de oude fundering een nieuwe toren. Dit ging nogmaals fout en in 1800 ging de spits eraf en enkele jaren
later hierdoor ook de zijbeuken.
In 1814 werd de gehele toren eraf gehaald en vervangen door een licht houten torentje aan het westelijke gedeelte van de kerk.
De laatste restauratie was in 1953/1954.

Helaas sloeg 3 april 1977 het noodlot toe en door de blikseminslag ging de kerk grotendeels verloren. Bij deze brand
ging de preekstoel uit 1672 verloren; een eeuwenoude Hugenotenbijbel kon wel worden gered.

Ruïne anno 2013

Eind 2011 werd besloten de ruïne te conserveren en te behouden voor het nageslacht. Nog net voordat de gemeente Niedorp Hollands Kroon
werd is er geld vrijgemaakt voor de conservatie, onder andere mevrouw Anneke van Dok, voormalig burgemeester van Niedorp
en wethouder Enno Bijlstra hebben zich hier voor ingezet. De werkzaamheden zijn begeleid door Michiel Ooms en Willem Langedijk
die zorg dragen voor het gebouwenbeheer in de nieuwe gemeente. De dorpsraad is hier vrij nauw bij betrokken geweest.
De benadering voor het herstel van de kerk lag op behoud en consolidatie, dit betekent dat het noodzakelijke werd hersteld
en de kerk dus niet een "nieuw uiterlijk" heeft gekregen.
De ezelsrug op de bovenkant van de muren is verwijderd en vervangen door een licht bolle rug van specie die van onderaf niet is te zien,
zodat de muren niet kunnen inwateren.
Naast Oude Niedorp is er alleen in Ammerzoden, Dongen en Bergen een zogenaamde "ruïnekerk" te vinden.
We zijn erg blij dat de ruïnekerk er nu weer zo prachtig bijligt, in eerste instantie werd er zelfs gesproken over slopen,
maar dat is er gelukkig niet van gekomen.